HR-medewerkers opgelet: Werkgever kan betaalde transitievergoeding bij ontslag na 2 jaar ziekte terugvragen van UWV!

Wat je moet weten over de compensatieregeling transitievergoeding.

Tijdens ziekte van medewerkers moet de werkgever het loon twee jaar doorbetalen en re-integratie-inspanningen verrichten. Is de medewerker na twee jaar nog niet hersteld? Dan eindigt de doorbetalingsverplichting maar is de kous nog niet af. Werkgevers worden dan geconfronteerd met het volgende dilemma: het dienstverband eindigen én een transitievergoeding betalen, of het dienstverband slapend voortzetten.

Wat is een slapend dienstverband?

Bij een slapend dienstverband wordt het arbeidscontract niet beëindigd en loopt het dus door. Door het ‘slapend’ houden van het dienstverband hoeft er geen transitievergoeding betaald te worden, terwijl de loondoorbetalingsverplichting van maximaal twee jaar wel is geëindigd. Dit kan een (groot) financieel voordeel opleveren, want de transitievergoeding kan soms hoog oplopen, bijvoorbeeld wanneer de medewerker al lang in dienst is.

De risico’s

Waarom zou een werkgever hiervoor dan niet altijd kiezen? Omdat er ook risico’s aan kleven. De re-integratieverplichtingen lopen door. De zieke medewerker kan op den duur herstellen en heeft dan recht op terugkeer in (passend) werk. De hoogte van de transitievergoeding loopt ondertussen op; hoe later het dienstverband wordt beëindigd, hoe hoger de transitievergoeding.

Pas op voor de rechter

Daarnaast speelt het risico dat de werknemer naar de rechter stapt met het verzoek om het dienstverband te laten beëindigen. In de rechtspraak is nog steeds niet duidelijk of sprake is van ernstig verwijtbaar handelen of slecht werkgeverschap als het dienstverband slapend wordt gehouden. De rode draad in de rechtspraak was dat een werkgever niet ernstig verwijtbaar handelde door de arbeidsovereenkomst in stand te laten zodat de transitievergoeding niet hoefde te worden betaald. En dat de werkgever ook niet op grond van goed werkgeverschap kon worden verplicht tot opzegging. De voorzieningenrechter Den Haag durfde eind maart 2019 te breken met deze lijn in de rechtspraak. De voorzieningenrechter beveelt een werkgever de arbeidsovereenkomst binnen drie dagen op te zeggen onder toekenning van de transitievergoeding ad € 150.000, op straffe van een dwangsom van € 50.000 (!) als bedrag ineens en € 4.000 per dag dat de uitspraak niet wordt nageleefd.

Wat speelde er precies in deze zaak?

De bestuurder van een Stichting in de eerstelijnszorg is door de Raad van Toezicht ontslagen nadat zij langdurig arbeidsongeschikt is geworden door kanker en medisch uitbehandeld is. De arbeidsovereenkomst wordt ook na twee jaar ziekte in stand gehouden. De bestuurder ontvangt daarna een IVA-uitkering. Zij is echter bijna op AOW-gerechtigde leeftijd, wat betekent dat zij haar aanspraak op een transitievergoeding vanaf dan voorgoed verliest. De voorzieningenrechter oordeelt dat gebroken kan worden met de eerdere lijn in de rechtspraak vanwege de nieuwe Wet en Regeling Compensatieregeling Transitievergoeding. Vanwege deze compensatie is het in strijd met goed werkgeverschap om het dienstverband slapend te houden. Een kantonrechter in Limburg ging voorzichtiger te werk en heeft (prejudiciële) vragen gesteld aan de Hoge Raad ter verduidelijking. Hopelijk volgt spoedig een antwoord.

Hoe kun je het dienstverband dan beëindigen na twee jaar ziekte?

De werkgever kan het dienstverband op meerdere manieren beëindigen. Door opzegging, door de aanvraag ontslagvergunning bij het UWV of door een beëindigingsovereenkomst (ook bekend als vaststellingsovereenkomst) te tekenen met de werknemer. De transitievergoeding is dan meestal wel verschuldigd. Wordt bij het UWV bakzeil gehaald, dan kan de werkgever nog naar de kantonrechter om de zaak opnieuw te laten beoordelen en volgt er – als de werkgever in het gelijk wordt gesteld – een ontbinding. Dit is minder gebruikelijk.

Tip 1: Transitievergoeding terugvragen!

Vanaf 1 april 2020 kunnen werkgevers betaalde transitievergoedingen na beëindiging van het dienstverband van langdurige arbeidsongeschikten terugvragen bij het UWV. De compensatie wordt met terugwerkende kracht tot 1 juli 2015 aangeboden. Hoe klein of hoe groot de werkgever is maakt niet uit. Er wordt geen onderscheid gemaakt, alle werkgevers komen voor de compensatie in aanmerking. Ook maakt het niet uit of er sprake was van een vast dienstverband of een tijdelijk dienstverband dat is geëindigd terwijl de werknemer ziek was. De wijze waarop het dienstverband is geëindigd (door opzegging, een ontslagvergunning, ontbinding, of een beëindigingsovereenkomst) doet ook niet ter zake. Is de arbeidsovereenkomst gedeeltelijk beëindigd en is voor dat deel een transitievergoeding betaald? Dan kan ook daarvoor een compensatie worden verstrekt.

Tip 2: Wees er wel snel bij!

Het verzoek om compensatie moet wel binnen 6 maanden na betaling zijn ingediend, anders wordt het afgewezen. Is de transitievergoeding voor 1 april 2020 betaald? Dan kan het compensatieverzoek tot 1 oktober 2020 worden ingediend. Dus noteer de deadlines en bekijk nu alvast in welke dossiers betaalde transitievergoedingen kunnen worden teruggevraagd!

Tip 3: documenteren

Bij het indienen van de aanvraag moet wel de nodige documentatie worden meegezonden en worden bewezen dat de transitievergoeding daadwerkelijk aan de werknemer is voldaan. Het is dus nu al van belang om de documentatie te verzamelen. Wordt er een beëindigingsovereenkomst afgesloten? Neem daar dan expliciet in op dat er sprake is van beëindiging na twee jaar ziekte. Vergeet ook niet de verslagen van de bedrijfsarts te bewaren: bewezen moet worden dat de werknemer ziek uit dienst is gegaan.

Eind aan slapend dienstverband?

De wetgever heeft met de compensatieregeling het slapend dienstverband in ieder geval minder aantrekkelijk gemaakt. Slechts de transitievergoeding na twee jaar ziekte wordt vergoed. Niet het deel wat is opgebouwd gedurende het slapend dienstverband, dat de werkgever wel moet betalen. Dus check nog even of er sprake is van één of meer medewerkers met een slapend dienstverband in het administratiesysteem! Zeker nu zelfs rechters niet op een lijn zitten.

Unger van Els Advocaten Muriël Nolet